Pittoresk Monschau, uitgestrekte veengebieden, de Getzbach, de spiegelende watervlakte van het stuwmeer van Eupen, stof genoeg voor een eerste tocht op het GR 15 pad. En toch was het geen onverdeeld succes.
De kaart
Reis info Eupen is om het uur te bereiken met de trein Oostende - Brussel - Liège - Eupen. In Eupen neem je aan de halte Bushof TEC bus 385 naar Monschau. Heb je een TEC rittenkaart, dan is die geldig tot de Belgisch-Duitse grens. Je moet dan nog een apart ticket betalen voor het resterende traject in Duitsland. Na een rit van ongeveer 25 minuten stap je af aan de halte Parkhaus / Schmiede in Monschau. Van daar is het nog 5 à 10 minuutjes stappen tot op de Markt in het centrum van het stadje. Ik beëindig deze etappe aan de halte Eupen Bellmerin. Dat is de eindhalte van TEC bus 725 (Eupen - Verviers). De rit gaat langs het treinstation (Bahnhof) van Eupen dat al na amper 5 minuten bereikt wordt. (Controleer deze info altijd met de websites en de apps van de betrokken openbaar vervoer maatschappijen - SNCB, De Lijn, Le Tec, STIB, .... Uurroosters wijzigen regelmatig en verschillen ook naargelang dag en tijdstip van je verplaatsing) De wandeling - September 2023 Jaren geleden liep ik deze tocht al eens toen de Hoge Venen onder een goed pak sneeuw lagen. Die sneeuw maakt door de betoverende landschappen altijd weer een diepe indruk op me. Deze keer ontbrak de sneeuw, en dat maakte de ervaring toch al een stuk minder interessant. Ik probeer in wat volgt uit te leggen waarom. Het pittoreske Monschau met zijn typisch Duitse vakwerkgevels heeft zich knusjes genesteld in de diep ingesneden Rurvallei. Het stadje ligt in de Duitse Eifelstreek die geologisch gezien een verderzetting is van onze Ardennen. Ondanks het nog vroege uur (amper 10.30u) zijn al heel wat horecazaken open, vooral dan op de Markt waar de GR 15 route officieel start. Er loopt nogal wat volk rond, en sommige terrassen zitten al goed vol. Het is even zoeken langs waar GR 15 start, want ook GR 14 en GR 56 starten hier. Een wandelboom staat er niet, tenzij ik die niet gevonden heb. Goed om weten: GR 15 en GR 56 lopen gans deze tocht samen. De grenslijn verlatend stapt GR 15 nu België in. Dit zijn de Hoge Venen met als eerste Belgisch onderdeel het Brachvenn. Het is in dit veen dat de Getzbach ontspringt, de beek die het GR 15 traject min of meer zal volgen tot aan het stuwmeer van Eupen. Een kronkelend pad, regelmatig afgewisseld met vlonderpaden doorkruist dit veen. Het moet een populair wandeltraject zijn want er loopt redelijk wat volk rond. In periodes van grote droogte (zoals we er eerder deze zomer gekend hebben) wordt de rode vlag gehesen en is dit mooie pad afgesloten. GR 15 volgt dan gewoon een breed rechtlijnig pad door dit veen, aangeduid als de Nahtsief variant. Bij een bosrand eindigt het brede pad en daalt het naar de Getzbach die hier al veranderd is in een snelstromend riviertje. Tot aan het stuwmeer van Eupen blijft GR 15 de Getzbach volgen die zich alsmaar dieper ingraaft tussen de rotsige valleiranden. Vanaf de overkant van de dam is het geen 5 km stappen meer tot het einde van de wandeletappe. Het is ondertussen 3 uur in de namiddag, tijd genoeg dus om op het terras van de taverne met uitzicht op het meer, te genieten van een halve liter frisse dorstlessende pils. Uiteindelijk bereik ik de bebouwde rand van Eupen. De plaats heet Bellmerin. Er valt niets te zien of te beleven, maar er is wel een bushalte die de eindhalte is van TEC bus 725 (Eupen - Verviers). Ik heb geluk, ik hoef maar 15 minuten te wachten. Nog 5 minuten later passeert de bus al het treinstation van Eupen. Zelf doe ik de rit uit tot in Verviers. De tocht liet me achter met gemengde gevoelens. De Hoge Venen doorkruisen geeft me altijd wel een bijzonder gevoel, maar de lange rechtlijnige stukken in deze tocht zijn er op de duur wel te veel aan. Wat dat betreft ken ik ondertussen toch al verschillende Hoge Venen wandelingen die veel interessanter en mooier zijn dan deze. Een goede raad: hou in de winter de sneeuwberichten over de Hoge Venen in de gaten, en grijp dan de kans om deze tocht te stappen. Enkele beelden
Lengte track
22.16 km
Totale stijging
488 m
Totale daling
648 m
Moeilijkheidsgraad
3/4 - Beetje inspannend
Categoriën
De bus rijdt alleen maar in het weekend. Voor zover ik weet is dit een van de zeldzame lijnen die niet in de week maar wel in het weekend bediend worden. Het weekendtoerisme tussen Eupen en Monschau maakt het blijkbaar de moeite waard om er speciaal een bus voor in te leggen.
Ik nam in Eupen de bus om 10u. Niet missen, want de volgende vertrekt pas 2 uren later. In de winter wordt het dan wel moeilijk om de tocht nog volledig uit te lopen voor het donker wordt.
Langs trappen en smalle straatjes klim ik tot bij de burcht die er al staat sinds het ontstaan van Monschau. begin 13de eeuw. Hier zijn nog amper een paar mensen te zien. Ik werp een blik op het stadje dat nu onder me ligt. Vorige keer keek ik uit op een zwartwit winterlandschap, hier en daar gekleurd door een blauwe wijzerplaat op de kerktoren en wat roodgeverfde balken op een gevel. Nu zie ik een zonovergoten grijze verzameling gebouwen.
Al vlug verdwijnt de bebouwing en stijgt het verder de vallei uit langs de Kleiner Laufenbach. Wat verder wijkt het pad even af van de beek om onder de Vennbahn door te lopen. Deze vroegere spoorlijn die nu een erg populair fietspad is, brengt me even op Belgisch grondgebied. Na Wereldoorlog I werden niet alleen de Oostkantons bij België aangehecht, maar ook deze smalle strook spoorlijn. Meteen voorbij de Vennbahn loop ik alweer in Duitsland, nog altijd dezelfde beek volgend. Zo bereik ik het dorp Mützenich. In een volksraadpleging kozen de bewoners er voor om na de oorlog Duits te blijven. Sindsdien wonen ze in een exclave, omringd door Belgisch grondgebied. Veel last lijken ze daar niet van te hebben. Alles draait hier (vooral in de winter) om verbijfstoerisme als uitvalsbasis voor mooie wandelingen.
Eenmaal Mützenich voorbij krijg ik af en toe vergezichten gepresenteerd over de Eifelstreek. GR 15 bereikt de Duits-Belgische grens en volgt die een tijdje. Bij de plaats Steling sta ik op 660 m hoogte, meteen het hoogste punt dat de GR 15 route op haar lange tocht zal aandoen. Na ongeveer 5 km stijgen wordt de rest van de tocht tot in Eupen, ofwel plat ofwel dalend.
Grote bezienswaardigheid wat verder is het Bed van Keizer Karel, een paar enorme kwartsietblokken waarop de keizer volgens de legende zou geslapen hebben toen zijn gezelschap tijdens een jachtpartij verdwaald was. Zelfs het dorp Mützenich zou zijn naam aan dat voorval te danken hebben.
Bij de Entenpfuhl (Eendenpoel) verlaat GR 15 het Brachvenn om enkele kilometers lang een rechtlijnige asfaltweg te volgen. Rechts van de weg ligt het Allgemeines Venn waar ook de onzichtbaar blijvende Getzbach door loopt. Vroeger, toen dit gebied nog Pruisisch (Duits) was, hadden de inwoners van Mützenich de gebruiksrechten over dit veen. Ze groeven er turf op als brandstof, en weidden er hun schapen en geiten. Voor hen waren het toen gemene gronden die ze vrij mochten exploiteren, vandaar ook de naam (Allgemeines) van dit veen. Best boeiend, maar de asfaltweg is dat allesbehalve. Wandelaars zijn hier de uitzondering. E-bikers zijn er des te meer, en door de snelheid waarmee die me voortdurend voorbijzoeven, voel ik me allesbehalve veilig. Toen ik hier jaren geleden liep leek alles anders. De asfaltweg bleef onzichtbaar onder een dikke laag sneeuw, fietsers waren nergens te zien.
Wat een verademing als ik uiteindelijk de verharde weg kan verlaten om via een houten brugje de Getzbach over te steken. In vergelijking met het amper zichtbare waterloopje in het Brachvenn is dit nu toch al duidelijk een klaterende beek. Het asfalt is vervangen door een recent gemaaid breed graspad. Het gaat nog altijd rechtdoor, maar de onverharde ondergrond en het wegvallen van het fietsverkeer maken dit wandelstuk door het Kutenhart veen terug best te genieten.
Na een laatste keer de beek overgestoken te zijn gaat het voorbij de plaats waar het water van de Helle in de Getzbach vloeit. De Helle die eveneens ontspringt in de Hoge Venen (bij de Baraque Michel) passeert zo'n anderhalve kilometer van deze plaats en mondt in de benedenstad van Eupen uit in de Vesder. Om een deel van het water van de Helle af te leiden naar het stuwmeer van Eupen werd een 1200 meter lange tunnel gegraven die hier uitkomt bij de Getzbach.
Wat verder eindigt de Getzbach in het stuwmeer, een alsmaar breder wordende watervlakte die er onbeweeglijk bij ligt. Naast het water van de Helle en de Getzbach wordt het meer ook nog gevoed door de Vesder, eveneens een rivier die op de Hoge Venen ontspringt (in het Duitse Konzen op amper een paar kilometer van de Belgische grens). Over asfalt gaat het verder tot op de stuwdam. Het meer bevat 25 miljoen kubieke meter water waarmee het een groot deel van de provincie Liège van drinkwater voorziet. Watersporten zijn niet toegelaten, en door de hoge zuurtegraad van het veenwater zit er evenmin vis zodat het ook voor vissers geen aantrekkelijke plek is.
Het laatste deel van de tocht volgt een meestal dalend bospad op de flank van de Vesdervallei naar Eupen. Ik dacht heel wat wandelaars tegen te komen op dit stuk, want de taverne aan het meer is een populaire bestemming voor heel wat Eupenaren en toeristen. Niet dus, ik kwam amper 3 mensen tegen. De taverne is wel bereikbaar met de auto, zou dat er iets mee te maken hebben? En toch zal ik me nog lang een bijzondere ontmoeting blijven herinneren ... een hazelworm. Toevallig omlaag kijkend zag ik plots een zo'n 30 cm lange worm (of was het een slangetje) over het pad kruipen. Het diertje liet zich gewillig fotograferen. Achteraf kon ik het identificeren als een jonge hazelworm, geen slang en ook geen worm. Het behoort tot de hagedis familie, maar heeft geen pootjes. De hazelworm laat zich zelden zien want houdt zich meestal schuil onder bladeren en hout. Toch wel een unieke belevenis.
