Overkant van de Vesdervallei: Goffontaine
Kaart
Reis info
Deze GRP 573 etappe start aan het treinstationnetje van Nessonvaux.. De stoptrein Liège - Verviers houdt er minstens om het uur halt. Ongeacht of je vanuit Liège - Guillemins of Verviers komt, de treinrit duurt amper 15 minuten.
We eindigen de wandeling in Heusy (randgemeente van Verviers) waar we 300 meter verder bij de kerk een bus nemen naar het treinstation van Verviers. TEC bussen 703 en 706 stoppen aan de halte Heusy Eglise en rijden op goed 15 minuten naar Verviers-Central.
Je kan de tocht ook eerder afbreken in Ensival waar een verbindingsroute start naar Verviers-Central. Je hebt dan een (wel erg korte) treinwandeling.
De wandeling - juli 2023
Buiten de bebouwing in en rond Pepinster en Verviers, is dit vooral een natuurwandeling. De tocht volgt tot in Ensival de Vesdervallei langs overwegend onverharde paden. Onderweg langs en op de valleiwanden gaat het door zowel loof- als dennenbos, met af en toe wat opener gedeeltes. Dat geeft regelmatig mooie zichten op de vallei waar altijd wel een dorp en bebouwing te zien zijn tussen het groen. Ook het spoorlint laat zich nu en dan zien, of wordt verraden door een voorbijglijdende trein, of een fluitsignaal als de trein een van de vele spoortunnels induikt.
Vanaf het treinstationnetje van Nessonvaux (waar de trein altijd scheef hangt) gaat het meteen goed omhoog. Enkele tientallen meters voor me uit lopen 2 jonge gasten die ook van de trein stapten. Plots zijn ze verdwenen. Op de kaart zie ik enkele zijpaadjes, en die leiden naar Le Merisier, een opvangcentrum voor vluchtelingen, beheerd door het Rode Kruis. Hoe moet het aanvoelen om na een maandenlange, soms jarenlange reis vol ontberingen en gevaren, hier te belanden? Ik wens het niemand toe.
Voor mij eindigt de stevige klim in het gehucht Trasenster. Veel beweegt er niet in dit rustige dorp, maar in 2015 haalden ze hier toch maar de krantenkoppen met een hartverwarmend socio-cultureel project. Het lokale schooltje en de feestzaal werden 2 jaar eerder gesloten en dreigden afgebroken te worden door een projectontwikkelaar die er een appartementencomplex wilde bouwen. De 400 inwoners waren er het hart van in dat hun ontmoetingsplaats zou verdwijnen. Met medewerking van het gemeentebestuur richtten ze een coöperatieve op die het nodige geld inzamelde om de gebouwen zelf aan te kopen en te blijven gebruiken als ontmoetingscentrum. Het project slaagde en werd ook nog eens aangevuld met 5 appartementen in samenwerking met een sociaal verhuurkantoor. Jammer genoeg is dit een uitzondering. Ook tijdens deze tocht valt op hoe er meer dan ooit bijgebouwd wordt.
Na een stukje asfalt volgt een smal paadje de bovenrand van het fel beboste en diepe valleitje van de onzichtbare Nawinfosse beek. Bij een rustbank met uitzicht neemt het pad plots een steile duik om helemaal beneden de beek over te steken. Het is moeilijk te geloven dat het weinige water dat door het beekje loopt hier zo'n diepe vallei kon uitschuren. De droogte houd aan, en zelfs de paar regenbuitjes, en zelfs stortbuien die af en toe de bodem wat bevochtigen, kunnen het tekort niet aanvullen.
Ik kom uit op een rustige verkeersweg, vlak bij de Vesder en een waterzuiveringsstation. Aan de overkant van de vallei laat het dorpje Goffontaine zich bewonderen.
Het wegje volgt nu de valleiflank van de Vesder en wordt dan weer een onverhard pad door een bosgebied. Op de kaart is te zien hoe je op een bepaald moment pal boven de spoorweg staat. Onder je passeert één van de 18 tunnels die nodig waren om de spoorlijn 37 (Liège - Welkenraedt) te bouwen. Daarnaast moest de lijn ook nog eens 17 keer de kronkelende Vesder oversteken. De aanleg en het onderhoud van een spoorlijn in deze omgeving kosten een pak meer geld dan wat nodig is voor een rechtlijnig traject in een vlak landschap. De lijn werd zwaar beschadigd door de overstromingen in juli 2021. Stukken van het spoortraject bleven meerdere maanden onbruikbaar. Al die tijd werd de verbinding tussen Luik en Verviers verzorgd door tijdrovende vervangbussen.
Iets verder staat in een wei een vreemd soort tent. Het bouwsel ziet er uit als een joert. Een vakantieverblijf? Veel beweging valt er niet te bemerken.
Langs het pad, vastgenageld op een boom, valt een in een plastic mapje gestoken A4'tje op. Het is een aanduiding van de Europese d'Artagnan route. Nooit van gehoord. Wat opzoekwerk leert me dat het om een door de Europese Commissie gesteund project gaat, vooral gericht op tochten te paard. Zes thematische routes , door 6 landen, volgen over meer dan 6000 km de avonturen van de 4 musketiers, en in het bijzonder die van d'Artagnan. De website laat een prestigieus project vermoeden, maar het geïmproviseerde papiertje, en de verdere afwezigheid van ook maar enige bewegwijzering, wijzen alleszins niet op een daverend succesvol initiatief.
GR 573 loopt verder richting Pepinster, maar passeert daarbij langs het domein van het Château des Mazures. Ik kan het niet laten om even af te wijken van het GR traject om tot bij de La Tourette ruïne te lopen. Je hebt er een prachtig uitzicht over de Vesdervallei en het kasteeldomein. De ruïne doet denken aan een middeleeuwse toren, net als het conciërgegebouw dat je beneden in de vallei aan de Vesder ziet liggen. Ze werden nochtans pas in de 19de eeuw gebouwd en passen perfect in de romantische trend die heimwee had naar de dappere-ridder-en-schone-jonkvrouwen verhalen van schrijvers als Alexandre Dumas en Walter Scott. Het kasteeltje zelf is wat overschiet van een afgebrand kasteel dat in neogothische stijl opgetrokken werd in 1834 door Vivroux, een architect uit Verviers, in opdracht van Edouard Biolley, een van de grote textielbaronnen uit Verviers. Toen Wilhelm II, keizer van Pruisen, hier met de trein passeerde in 1865, was hij zo onder de indruk van het kasteel dat hij de plannen liet opvragen, en de architect decoreerde met de Orde van de Zwarte Arend. Ook Victor Hugo passeerde hier op zijn tocht door de Vesdervallei, en schreef lovend over het kasteel.
Pepinster is nog altijd niet hersteld van de overstromingsramp midden 2021. Vooral de Hoëgne blijft door haar onvoorspelbaarheid een risicofactor van betekenis. Stroomopwaarts zijn er nergens stuwen of verzamelbekkens die de watertoevoer kunnen reguleren. De gemeente is nog volop bezig met de realisatie van plannen die de rivier meer ruimte moeten geven, en dat impliceert ook huizen afbreken. In een dichtbebouwd centrum is dat niet evident, maar men beseft dat het moet. Maak het maar mee.
In alle geval vind je ondertussen in het centrum toch al weer enkele plaatsen waar je terecht kan voor een natje en een droogje. Bovendien passeert het traject langs het treinstation. Wie er de brui wil aan geven kan hier een trein opstappen richting Liège, Verviers of Spa. En er zijn ook bussen waarmee je die richtingen uit kan. Wat je ook beslist, vergeet niet de glas/metaal overkoepeling van de perrons te bewonderen.
Wie doorstapt moet wel even opletten om de juiste richting te blijven volgen. In Pepinster vertrekt of komt een GR 573 variantroute aan die vooral de Hoëgne verkent. Er komt ook een verbindingsroute aan waarmee je vanuit Wislez op het GR 573 traject naar het station van Pepinster kan stappen.
Ik stap door, richting Verviers. Het traject volgt nog altijd de valleirand van de Vesder, en blijft al die tijd onverhard. De vallei laat zich geregeld spotten tussen de bomen. Het onverharde pad eindigt bij de eerste huizen van Ensival, een deelgemeente van Verviers. Hier moet ik kiezen. Ik kan een verbindingsroute volgen naar het centrum van Verviers en het treinstation. Het zou deze toch al redelijk korte wandeling nog een tweetal kilometer korter maken.
Ik blijf het GR hoofdtraject volgen dat vanaf deze plaats een omtrekkende beweging maakt langs de zuidelijke buitenrand van Verviers. Hier valt vooral een recente verkaveling op die alweer een flinke hap neemt uit de nog beschikbare ruimte.
Iets verder toont een Chemin du Facteur dat de postbode zijn ronde niet altijd langs mooi geëffende wegen liep. We houden er wel een mooi onverhard paadje aan over, dat uitkomt op een wegje dat het valleitje van de Pied Vache beek volgt. Je zou de naam vertalen als "koeiepoot", maar dat is het niet. Zoek het maar eens op.
Van het ene beekvalleitje naar het andere. De Chemin de Sainte-Marie volgt nu de Préry beek (oude schrijfwijze voor "prairie", weide). Nog wat verder stuurt het traject me een paadje in dat de beek van nabij volgt. Het pad is prachtig aangelegd met een gezondheidsparcours. Verschillende andere paadjes doorkruisen kriskras dit gebiedje dat afwisselt tussen bos en oude boomgaarden. Dit paradijsje heet Chants d'Oiseaux. Je zou denken dat dit een gemeentelijk domein is, maar het is eigendom van een vzw die het openstelt voor het publiek. Het enige nadeel: het ligt vlak naast de E42 autoweg waarvan het lawaai al enige tijd steeds duidelijker merkbaar wordt.
Uiteindelijk wordt de E42 overgestoken en gaat de tocht verder door Heusy, een andere deelgemeente van Verviers. Heusy bestaat pas sinds 1837 als een zelfstandige gemeente. Tot dan was het slechts een landelijk gehucht dat afhing van Stembert. Het waren de rijke textielbazen uit Verviers die vanaf einde 18de eeuw uitgestrekte gronden opkochten in het hooggelegen Heusy. Ze bouwden er hun kastelen en landhuizen. Later werden die domeinen verkaveld en vervangen door luxueuze villa's en herenhuizen. Heusy dat vandaag een deelgemeente is van Verviers, staat daardoor nog altijd bekend als het "rijkere" deel van Verviers.
Veel landelijkheid valt er in Heusy niet meer te bespeuren. GR 573 baant zich een weg door de bebouwing en moet zelfs een eind een drukke verkeersweg volgen. Het traject passeert op nog geen 300 meter van de kerk van Heusy vanwaar 2 buslijnen een regelmatige verbinding naar het centrum van Verviers en het treinstation verzorgen. Het was de ideale plek om de tocht af te breken.
Sfeerbeelden
