GR 573: Verviers - Eupen (17,6 km)

Van Frans- naar Duitstalig België door een mooie streek die heel wat variatie biedt. Breng vooral een bezoekje aan het historische Limbourg, en geniet van de poortjes en het dwars-door-weides-stappen in het tweede deel van de tocht.
Het aangename stadje Eupen is de ideale afsluiter voor deze etappe.

Kaart

(deze track toont het traject zoals het in januari 2021 op grsentiers.org stond, de officiële website van de Waalse GR-organisatie; consulteer altijd die website voor de meest recente situatie)

Reis info

We vertrokken de dag tevoren naar Eupen en zetten de tent op Camping Hertogenwald voor een tweetal nachten (voor wie het liever wat comfortabeler houdt: er is een jeugdherberg in Eupen).
's Morgens konden we met enkel een dagpack aan de camping de bus nemen naar Verviers (rijdt niet op zondag). Zo'n 40 minuten later stonden we in Verviers Gare Centrale. Daar konden we verder met een bus richting Rocherath en nog geen 10 minuten later stapten we uit aan de halte Mangombroux Secheval.
Wie er een daguitstap wil van maken spoort gewoon naar Verviers Gare Centrale (op de lijn Brussel - Liège - Welkenraedt - Eupen) en neemt daar de bus richting Rocherath.

De tocht eindigt in Eupen-Haas (de benedenstad) waar GR 573 en GR 15 splitsen. We hoefden maar de GR 15 tekens te volgen om 1,8 km verder uit te komen bij de camping.

Wie nog terugreist kan van het eindpunt van de tocht te voet naar het treinstation van Eupen stappen. Vanaf Eupen-Haas rijden ook verschillende bussen naar het treinstation of de Bushof (400 meter van het station). De treinrit Eupen - Verviers duurt 20 minuten en je hebt er alweer een treinwandeling bij.

(Controleer deze info altijd zelf met de websites en apps van de betrokken openbaar vervoer maatschappijen - NMBS, De Lijn, Tec... Dienstregelingen wijzigen regelmatig, en zijn anders naargelang het tijdstip van de verplaatsing)

Sfeerbeelden

We liepen de GR 573 tocht Verviers - Eupen nog eens in maart 2018, maar dan in omgekeerde richting. Het is een nog altijd even boeiend en aangenaam traject. In een ander seizoen en in omgekeerde richting lopen levert wel andere uitzichten en details op.
Het traject is nog altijd hetzelfde als toen we het in 2014 liepen. Aan de tochtbeschrijving kunnen we dan ook weinig toevoegen.
Je vindt hier wel de nieuwe fotoreeks.

De wandeling

De bebouwde rand van Verviers ligt al vlug achter ons. In tegenstelling tot de twee vorige etappes op het GR 573 pad volgt de route nu niet meer slaafs de hellingen van de Vesdervallei, maar kronkelt ze zich door de streek er rond. We komen terecht in een afwisseling van flarden bos en door hagen en heggen omgeven weides met regelmatig mooie vergezichten. Na een paar kilometer duiken we een groot bosgebied in en we komen er pas terug uit bij Hèvremont. Onderweg valt al de verscheidenheid aan onverharde paden op. Nu eens brede veld- en boswegen, dan weer stevig klimmende rotspaden, moddersporen of grasstroken.
Net voor Hèvremont worden we een weide ingestuurd. Enkele vaarzen volgen onze behoedzame vorderingen tussen de koeienvlaaien, maar ze besluiten al vlug dat het gras toch interessanter is dan een stel tweevoeters. Na wat speurwerk ontwaren we aan de andere kant uiteindelijk een poortje en wat verder lopen we het dorp in. We drentelen even tot bij het kerkje maar buiten wat oudere huizen en de kruisen die ons beginnen op te vallen is er niets te beleven.

Een rotspad (Voie d'Amis) voert terug de helling op, we kruisen een asfaltweg en komen uit net onder het stadje Limbourg. Het GR traject loopt er niet door, maar een bezoek aan het stadje dat door het Waals Gewest uitgeroepen is tot 'uitzonderlijk cultureel erfgoed' willen we zeker niet missen. Limbourg bestaat uit 2 delen. De benedenstad (Dolhain) ligt aan de Vesder, de bovenstad ligt op een heuvel en was al van in de 10de eeuw een versterkte burcht ('bourg'). Door de strategische ligging overheerste het bouwwerk de streek gedurende vele eeuwen. De provincies Belgisch en Nederlands Limburg houden er hun naam aan over.

De burcht en de versterkingen zijn al lang verdwenen. Die werden midden 17de eeuw afgebroken op bevel van de Franse Zonnekoning Louis XIV. Een brand in 1834 vervolledigde het sloopwerk. Wat we vandaag zien dateert hoogstens nog uit de 18de, 19de en 20ste eeuw, maar het grondplan en vooral de bestrating zijn nog authentiek. Nu is het een merkwaardig en stemmig dorpspleintje. De kerk gaat terug tot de 15de eeuw, en de linde ervoor zou 300 jaar oud zijn. Het plein bestaat uit keien afkomstig uit de Vesder, niet makkelijk om op te lopen, maar wel stevig.
Leuk detail: Dolhain (de benedenstad) wordt in het Nederlands vertaald als Dalhem, niet te verwarren met het gelijknamige Franstalige dorp Dalhem tussen Maastricht en Visé (Wezet) dat dan weer vertaald wordt als 's Gravendal. Wat een situaties met al die plaatsnaam vertalingen! Waarom niet gewoon overal de lokale plaatsnamen gebruiken? Zou dat geen prachtige maatregel zijn in het kader van de administratieve vereenvoudiging en besparingen waar men zo naarstig naar op zoek is?

Na dit historisch intermezzo dalen we af naar Goé (vertaling Gulke, soms ook Geuleke), een deelgemeente van Limbourg. We steken de Vesder over, stijgen weer wat en dan gaat het door een mooi weidelandschap richting Membach. Met die Duits klinkende naam dachten we nu wel aangekomen te zijn in het Duitstalig landsgedeelte, maar daarvoor was het nog wat te vroeg. Membach is een deelgemeente van Baelen en behoort nog tot het Franstalig landsdeel. Pas voorbij Membach komen we op grondgebied Eupen, en dat is Duitstalig. Die opdeling valt samen met het feit dat de Pruisische grens tussen 1820 en 1920 tussen Membach en Eupen liep. De oude grenspalen staan er nog altijd.

We lopen rond Membach, steken weer wat weides door en komen bij een veldwegsplitsing waar het mogelijk is een pad in te slaan naar de Camping Hertogenwald die wat lager in de vallei aan de Weser ligt (de Vesdre wordt hier de Weser). We besluiten toch maar helemaal door te lopen tot in Eupen want het cafetaria van de camping is gesloten op maandag en we moeten toch ergens wat kunnen eten en proviand inslaan voor de volgende dag.

Eupen even inlopen is trouwens geen straf. Het stadje is de hoofdstad van de Duitstalige Gemeenschap en naast een administratief en commercieel centrum is het ook een toeristische trekpleister in de streek met heel wat bezienswaardigheden, o.a. de Hoge Venen waar de tocht ons morgen naartoe brengt. Duitstalige Gemeenschap en de Oostkantons, is er een verschil, of gaat het gewoon om dezelfde streek? Blijkbaar niet. De Oostkantons zijn ruimer dan het gebied van de Duitstalige Gemeenschap. Ze omvatten ook de Franstalige gemeenten Malmedy en Waimes en komen overeen met het deel van België dat tot na Wereldooorlog I nog Duits grondgebied was. In alle gemeenten van de Duitstalige Gemeenschap genieten de Franstalige inwoners van taalfaciliteiten, in de twee Franstalige gemeenten die de Oostkantons vervolledigen is het net andersom. In Wereldoorlog II annexeerde Hitler overigens de Oostkantons terug bij Duitsland waardoor maar liefst 8 000 inwoners verplicht werden dienst te nemen in het Duits leger. 2 000 van hen sneuvelden aan het Oostfront en na de oorlog gaf die verplichte recrutering ook nog eens aanleiding tot allerlei beschuldigingen van collaboratie.
Gelukkig merken we daar als bezoeker weinig of niets meer van. We eindigen de tocht met nog een laatste oversteek van de Weser die we al van in Angleur volgden. Vanaf de volgende etappe lopen we langs een andere rivier: de Hill (La Helle in het Frans).

Andere GR's in de streek

GR 15: Monschau - Eupen (22,4 km)
GR 15: Eupen - Polleur (20,4 km)

GR 563: Andrimont - Eupen
GR 563: Eupen - Eynatten